Cumhuriyet Öncesi Dönemde Sohbet

Sohbet, bir yazı türü olarak Türk edebiyatına Tanzimat Dönemi’nde gazetecilikle girmiştir. Bu dönemin genel anlayışına uygun olarak yazarlar, diğer türlerde olduğu gibi sohbette de toplumsal fayda ilkesini gözetmiş; dönemine göre sade bir dil kullanmaya çalışmışlardır.

Bu dönemde Ahmet Mithat Efendi; Servetifünun Dönemi’nde ise Tevfik Fikret, Halit Ziya Uşaklıgil, Hüseyin Cahit Yalçın sohbet türünde yazılar yazmıştır. Servetifünun Dönemi’nde bağımsız çizgide eser veren Ahmet Rasim, sohbet türünün ilk yetkin ürünlerini vermiştir.

Cumhuriyet Döneminde Sohbet

Cumhuriyet Dönemi’nde diğer düzyazı türlerinde olduğu gibi sohbette de yalın bir dil ve anlatım kullanılarak Anadolu insanına seslenmek amaçlanmıştır. İnsana ve yaşama dair her tür kavram ve olgu bu dönem sohbetlerinde ele alınmıştır.

Cumhuriyet Dönemi’nde Nurullah Ataç’ın “Söyleşiler”, Şevket Rado’nun “Eşref Saat”, Suut Kemal Yetkin’in “Edebiyat Konuşmaları”, Ahmet Kabaklı’nın “Sohbetler” adlı eserleri türün tanınmış örneklerindendir.

Türk Edebiyatı’nda diğer türlere kıyasla sohbet türünde daha az eser verilmiştir. Bazı yazarlarımız sohbet türündeki yazılarını kitaplaştırmıştır. Eserlerini kitaplaştıran sanatçılarımızdan bazıları şunlardır:

• Ahmet Rasim: “Ramazan Sohbetleri”
• Şevket Rado: “Eşref Saati”, “Aile Sohbetleri”
• Suut Kemal Yetkin: “Edebiyat Söyleşileri”
• Nurullah Ataç: “Karalama Defteri”, “Söyleşiler”
• Melih Cevdet Anday: “Dilimiz Üzerine Konuşmalar”

Ayrıca Cenap Şahabettin, Refik Halit Karay, Hasan Ali Yücel, Attila İlhan gibi yazarlarımız da bu türde eserler vermişlerdir.