Gaz Karışımları ve Kısmi Basınç
Birbirleriyle kimyasal tepkimeye girmeyen gazlar, homojen bir karışım oluşturur ve kendi hareketlerine bağımsız bir şekilde devam ederler. Atmosfer, günlük hayatımızı birçok açıdan etkileyen bir gaz karışımıdır.
Kısmi Basınç
Bir gaz karışımı içinde bulunan her gazın kendi başına uyguladığı basınca kısmi basınç denir. Bir gazın kısmi basıncı, o gazın aynı kapta ve ortamda yalnız başına bulunduğu durumdaki basınca eşittir.
Kısmi Basıncın Hesaplanması
Kısmi basınç doğrudan ölçülememektedir; ancak toplam basınç doğrudan ölçülebilir. Kısmi basıncı hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılır:
PA = Pt * XA
PA: Hesaplanan kısmi basınç (belirli bir gaz için)
Pt: Ölçülen toplam basınç
XA: Gazın mol kesiri (belirli bir gazın toplam gaz karışımındaki mol sayısı / toplam gaz karışımındaki toplam mol sayısı)
Gazların Su Üzerinde Toplanması
Suda çözünmeyen veya suda kimyasal tepkimeye girmeyen gazlar, su içerisinde kabarcıklar oluşturarak yukarı doğru hareket ederler. Bu davranış, günlük yaşamda soda gibi örneklerle görülebilir. Bu gazların su üzerinde toplanması sırasında, ortamdaki su buharı basıncı da dikkate alınmalıdır.
Pt = Px + Psu
Pt: Ölçülen toplam basınç
Px: Gazın kısmi basıncı (belirli bir gaz için)
Psu: Ortamdaki su buharının basıncı
Bu formül, gazların su üzerinde toplanmasının hesaplanmasında kullanılır.