Felsefenin Anlamı
Felsefe, insanın aklını ve düşünme yeteneklerini kullanarak varlık ve gerçeklik hakkında soru sorma ve cevap arama etkinliğidir. Felsefe, merak ve sorgulama ile başlar; insanın kendini, varlığı, evreni, olayları ve olguları sorgulaması, “neden” ve “niçin” sorularını sorması felsefi düşüncenin temelidir. Felsefenin konusu genellikle varlık, evren ve insanın eylemlerini ve yaşamını etkileyen her şeydir. Felsefe, bu konularla ilgili akla dayanan açıklamalar getirir.
Felsefe kelimesi Yunanca “philosophia” sözcüğünden gelir ve “bilgelik sevgisi” anlamına gelir. Felsefenin tanımı farklı filozoflar tarafından da yapılmıştır. Platon’a göre felsefe, diyalektik düşünme yoluyla ideaların bilgisini kavrama sürecidir. Aristoteles’e göre felsefe, var olan olarak var olanı ve ona ait olan özü inceleyen bir bilimdir. El-Kindî, felsefenin var olan şeylerin bilgisini anlamak olduğunu ifade eder. İbn Sina’ya göre felsefe, hem kuramsal hem de pratik olarak yetkinleşmektir.
Felsefenin bazı özellikleri şunlardır:
- Felsefe bir soru sorma etkinliğidir ve sorular cevaplardan daha önemlidir.
- Felsefe öznel bir düşüncedir ve farklı görüşlere yer verir.
- Felsefe eleştirici ve sorgulayıcı bir düşüncedir.
- Felsefe akıl ve mantık ilkelerine dayanır.
- Felsefe evrenseldir ve herkesi ilgilendiren konuları ve soruları içerir.
- Felsefe sürekli devam eden bir süreçtir ve bitmişlik yoktur.
- Felsefenin sonuçları kesin değildir ve değişebilir.
- Felsefe, refleksif bir düşünce yapısına sahiptir, yani kendi düşüncesi üzerine düşünme yeteneğini içerir.
- Felsefe, olanı ve olması gerekeni inceler.
- Felsefe sistemli ve tutarlıdır.
- Felsefe bilim değildir, ancak bilimlerin temelinde felsefe yatar.
Felsefenin insan ve toplum hayatındaki rolü şu şekilde özetlenebilir:
- Sorgulamayı ve özgür düşünce yapısını teşvik eder.
- Analitik yeteneği ve sezgileri güçlendirir.
- Önsezi yeteneğini geliştirerek insanın başına gelebilecek belaları savuşturur.
- Şüphe ile beslenen bir varoluşu teşvik eder ve sürekli irdeleyen bireyler yaratır.
- Kendi kendine yetebilen ve kararlar alabilen bireylerin topluma kazandırılmasına katkı sağlar.
- Hoşgörüyü teşvik eder ve demokrasinin temelini oluşturur.
- Mücadeleci insanları yaratır, bilginin ve özgürlüğün peşinde sürükler.