Felsefe ile Düşünme

Felsefe, düşünme ve akıl yoluyla varlık, bilgi, değerler, ahlak, adalet ve diğer temel sorunlar hakkında sistematik bir şekilde düşünme disiplinidir. Felsefe, insanın varoluşunu, evreni ve bilgiyi anlamak için mantık ve akıl yürütme yöntemlerini kullanır. Felsefi düşünce, mantıklı argümanlar ve akıl yürütmeye dayalı temellere dayanır.

Görüş: Bir olay, varlık veya düşünce hakkında sahip olduğumuz düşüncedir. Görüşler, farklı düşünce biçimlerini ifade eder ve kişinin dünya hakkındaki anlayışını yansıtır. Bir görüşü ifade etmek, bir konu hakkındaki düşüncelerimizi diğerleriyle paylaşmak anlamına gelir.

Argüman: Bir görüşü desteklemek veya güçlendirmek için öne sürülen önermelerden oluşur. Argümanlar, mantıklı ve tutarlı bir şekilde düzenlenmiş önermelerden oluşur. Mantıksal akıl yürütme ile desteklenen argümanlar, başkalarını ikna etmek için kullanılır.

Önerme: Doğru veya yanlış bir yargıyı bildiren cümlelere denir. Önermeler, bir düşünceyi ifade eder ve mantıksal akıl yürütmelerin temel yapı taşlarıdır. Önermelerin doğruluğu veya yanlışlığı belirlenebilir ve mantık yoluyla değerlendirilebilir.

Akıl Yürütme: Bir veya birkaç önermeye dayanarak sonuç çıkarma sürecidir. Tümdengelim, tümevarım ve analoji, akıl yürütmenin temel yollarıdır.

• Tümdengelim: Genel önermelerden özele doğru giden akıl yürütme biçimidir. Genel bir kuraldan yola çıkarak özgün durumlar veya sonuçlar çıkarırız. Örneğin: “Bütün insanlar ölümlüdür. Ali bir insan olduğuna göre, Ali de ölümlüdür.”
• Tümevarım: Özel önermelerden genele doğru giden akıl yürütme biçimidir. Tek tek durumları gözlemleyerek bütün hakkında bir sonuca varırız. Örneğin: “Metal olan demir ısıtılınca genleşir. Bakır metal olduğuna göre, bakır ısıtılınca da genleşir.”
• Analoji (Benzetme): İki şey arasındaki ortak özelliğe dayanarak birisinden diğerine çıkarımda bulunma yöntemidir. Örneğin: “Dünya ve Mars’ta atmosfer vardır. Dünya’da yaşam var olduğuna göre, Mars’ta da yaşam bulunabilir.”

Gerçeklik, var olan her şeydir ve hakikatin kendisidir. Felsefi bilgide gerçeklik, hem somut hem de soyut olan her türlü varlığı içerir. Somut gerçeklik, duyularla algılanabilen maddi varlıkları ifade ederken, soyut gerçeklik, akıl yürütme ve düşünce ile anlaşılabilen kavramları ifade eder.

Doğruluk, bir düşüncenin gerçeğe uygunluğudur. Doğru bilgi, gerçekliği yansıtan ve doğrulanabilen bilgidir.

Temellendirme, düşüncenin dayanaklarını gösterme ve gerekçelerini ortaya koyma sürecidir. Felsefede temellendirme, mantıklı argümanlar ve tutarlılık ilkesine dayanarak görüş ve iddiaların savunulmasıdır. Tutarlılık, bir kişinin ortaya koyduğu önermeler arasında uyum olması anlamına gelir ve mantıklı düşünce için önemlidir.