Nüfus ve Özellikleri
Nüfus ve Özellikleri:
- Nüfus, belirli bir alanda yaşayan insan sayısını ifade eder.
- Nüfus yoğunluğu, kilometrekareye düşen insan sayısıdır.
- Demografi, belirli bir coğrafyada bulunan nüfusun yapısını, durumunu, dinamik özelliklerini inceleyen bilim dalıdır ve doğumlar, evlilikler, ölümler ve göçler gibi unsurları inceler.
Nüfus Sayımının Amaçları:
- Nüfusun belirlenmesi.
- Nüfus artış hızının öğrenilmesi.
- Kadın-erkek oranının belirlenmesi.
- Nüfusun yaş gruplarına göre dağılımının belirlenmesi.
- Çalışan ve bağımlı nüfus oranının saptanması.
- Eğitim düzeyinin belirlenmesi.
- Kır ve kent nüfus oranlarının belirlenmesi.
- Kalkınma planlarının yapısında bu bilgilerden yararlanma.
Nüfusun Dinamik Özellikleri:
- Nüfus artabilir, azalabilir ve yer değiştirebilir.
- Ortalama ömür, yaş gruplarına göre dağılım, yaşam standardı, eğitim düzeyi, kırsal ve kentsel nüfus oranları, çalışma alanlarına dağılım gibi unsurlar bir ülkenin nüfus yapısında değişebilir.
Nüfusun Yapısal Özellikleri:
- Nüfusun yaş ve cinsiyet özellikleri.
- Nüfusun eğitim durumu.
- Çalışan nüfusun ekonomik faaliyet kollarına göre dağılımı.
- Kır ve şehir nüfusunun dağılımı.
Nüfusun Yaş Gruplara Göre Dağılımı:
Genel olarak üç gruba ayrılır:
- 0-14 yaş çocuk (genç) nüfus.
- 15-64 yaş yetişkin nüfus.
- +65 yaş yaşlı nüfus.
Cinsiyet Yapısı:
- Ülkelerin kadın ve erkek nüfusları genellikle birbirine yakındır.
- Yoğun göç olaylarının yaşandığı yerlerde, göçe genellikle erkekler katıldığı için, göç veren yerlerde kadın nüfusu, göç alan yerlerde ise erkek nüfusu oranı fazla olabilir.
Eğitim Durumu:
- Ülke kalkınmasında etkili olan bir faktördür.
- Gelişmiş ülkelerde okuryazar oranı yüksektir, gelişmemiş ülkelerde ise düşük olabilir.
Çalışan Nüfusun Ekonomik Faaliyet Kolları Dağılımı:
- Aktif nüfusun yaklaşık yarısı hizmetler sektöründe, diğer yarısı ise tarım ve sanayi sektöründe çalışmaktadır.
- Geri kalmış ülkelerde tarım sektörü fazla iken, gelişmiş ülkelerde hizmet sektörünün oranı daha fazladır.
Şehir ve Kır Nüfusu:
- Bir ülkenin gelişmişlik seviyesi ile doğrudan ilişkilidir.
- Gelişmiş ülkelerde nüfusun çoğunluğu şehirlerde, az gelişmiş ülkelerde ise kırsal kesimlerde yaşamaktadır.