Hikaye Türleri

Olay Hikayesi

Olay hikayesi, bir olayı serim, düğüm, çözüm planıyla anlatarak bir sonuca bağlayan öykülerdir. Fransız yazar Guy de Maupassant tarafından yaygınlaştırıldığı için “Maupassant Tarzı Hikaye” olarak da bilinir. Bu hikaye türünün özellikleri şunlardır:

1. Olay Odaklı Yapı: Maupassant tarzı hikayelerde asıl önemli olan olaydır. Yazarın belirlediği bir seyirde devam eden olaylar, okuyucunun yorum yapma özgürlüğünü kısıtlar.
2. Belirgin Yapı: Hikayeler, genellikle belirgin bir “serim, düğüm ve çözüm” yapısına sahiptir. Bu yapısıyla olaylar belli bir düzen içinde ilerler ve okuyucunun merak duygusu sürekli canlı tutulur.
3. Olay Örgüsü Üzerine Kurulu: Hikaye, büyük ölçüde olay örgüsü üzerine kuruludur. Olayların akışı, hikayenin gücünü oluşturur ve okuyucuyu şaşırtıcı bir sonla karşı karşıya bırakır.
4. Karakter Seçimi: Kahramanlar, yazar tarafından özenle seçilmiş ve belli bir tip özelliğine sahip insanlardan oluşur. Her karakter, belirli bir özellikle tanımlanır.
5. Merak Uyandırma: Okuyucunun merak duygusu sürekli canlı tutulur. Olay örgüsü, hikayenin sonunu şaşırtıcı kılar ve okuyucuda etkileyici bir deneyim bırakır.

Ünlü Türk yazarlarından Ömer Seyfettin, Refik Halit Karay, Reşat Nuri Güntekin ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu bu tarz öykücülüğün temsilcilerindendir.

Durum Hikayesi (Çehov Tarzı Hikaye)

Bu tür hikayelere modern öykü ya da Çehov tarzı öykü de denir. Öykülerde okuyucuyu sarsan, çarpan, heyecana getiren bir anlatım yerine günlük hayattan bir kesit sunulur ve bir insanlık durumu anlatılır. Bu türün özellikleri şunlardır:

1. Duygusal Derinlik: Çehov tarzı hikayede asıl olan olay değil, kişinin ruh hali ve duygularıdır. Duygusal derinlik, olayın ötesindeki insanlık durumunu ön plana çıkarır.
2. Bitmemişlik Hali: Hikaye bittiğinde her şey tam olarak bitmiş değildir. Kişiler tam anlamıyla tanıtılmaz ve okuyucunun hayal dünyasına bırakılarak kendi yorumlarını yapması teşvik edilir.
3. Natüralist Anlatım: Metin, herhangi bir girişe gerek duymadan doğrudan olay örgüsü ile başlar. Büyük olaylardan kaçınılabilir ve hikaye, gücünü olaydan değil, durumun doğallığından alır.
4. Tipik Karakterler: Kahramanlar, çevremizde rastladığımız tipik insanlardır. Mekan üzerinde detaylı durulmaz, sadece ana hatlarıyla belirtilir.

Bu hikaye türünün güçlü temsilcileri Sait Faik Abasıyanık, Memduh Şevket Esendal ve Tarık Buğra’dır.

Modern Hikaye

Modern hikaye, diğer türlerden farklı olarak, insanların her gün gördükleri ancak düşünemedikleri bazı durumların gerisindeki gerçekleri, hayalleri ve olağanüstü unsurları gösteren hikayelerdir. Bu türün özellikleri şunlardır:

1. Günlük Hayattan Kesitler: Hikayeler, genellikle büyük şehirlerdeki yozlaşmış tipleri, toplumsal bozuklukları, felsefi yaklaşımları, ince yergi ve alayla gösterir. Günlük hayattan kesitler sunar.
2. Olağanüstü Unsurlar: Hikayeler, sıradan durumları olağanüstü unsurlarla birleştirerek okuyucuya farklı bir bakış açısı sunar.
3. Haldun Taner ve Kafka Etkisi: Bu türün en güçlü temsilcisi Fransız yazar Kafka’dır. Türkiye’de ise Haldun Taner, modern hikayenin önemli isimlerindendir.