Kemosentez
Canlılarda Enerji Dönüşümü: Kemosentez
Kemosentez ve Kemoototrof Canlılar: Derin Okyanus Bakterileri
Güneş enerjisi yerine inorganik maddelerin oksidasyonu ile açığa çıkan kimyasal enerjiyi kullanarak organik madde üretilmesine kemosentez denir. Bu önemli biyokimyasal süreci kemosentetik bakteriler gerçekleştirir. Bu tür canlılara ise kemoototrof canlı denir. Özellikle, güneş ışınlarının ulaşamadığı derin okyanus sularında bulunan kemosentetik bakteriler, bu ortamların üreticileridir.
Bazı kemosentetik bakteriler, CO2’yi indirgeme yoluyla organik besin üretirken, diğerleri farklı tepkimeler gerçekleştirir. Azotlu bileşikler, bakterilerin aracılığıyla okside edilir; bu sürece nitrifikasyon denir. Nitrifikasyon ile azot, bitkilerin kullanabileceği birleşiklere dönüşürken, açığa çıkan enerji de nitrifikasyon yapan bakteriler tarafından kemosentez için kullanılır.
Bu bakteriler, birçok döngünün (örneğin, azot döngüsü, demir döngüsü gibi) gerçekleşmesinde önemli bir rol oynarlar. Derin okyanuslardaki bu bakteriler, güneş ışığının sınırlı olduğu ve diğer canlıların yaşamakta zorlandığı ortamlarda ekosistemlerin temel üreticileridir.
Kemosentez çeşitleri
- 1. Demir bakterileri: Demir hidroksiti oksitleyerek enerji sağlar:
- 2Fe(OH)2 + O2 → H2O + Fe2O3
-
-
- H2S +3/2O2 → H2O+SO22. Sülfür bakterileri: H2S’yi oksitler:
-
- 3. Hidrojen bakterileri: H2’yi oksitleyerek enerji sağlarlar.
- H2 + O2 → H2O + Enerji
- 4. Azot bakterileri, N bileşiklerini nitrifikasyon ile oksitlerler.
- Nitrosomonas bakterilerinde:
- 2 NH3 + 3O2 → 2 HNO2 + 2 H2O + Enerji
- Nitrosococus bakterilerinde:
-
- 2 HNO2 + O2 → 2 HNO3 + Enerji
-
- Nitrosomonas bakterilerinde: